اهمیت استفاده از فشارسنج

اهمیت استفاده از فشارسنج

اهمیت استفاده از فشارسنج چیست؟

فشار خون یکی از مهم ترین عوامل سنجش سلامت قلب و عروق در افراد با سنین و شرایط بدنی مختلفمی‌باشد. معمولا با بالا رفتن سن یا در اثر برخی بیماری های ژنتیکی یا قلبی عروقی در سنین مختلف، تغییراتی در فشار خون افراد ایجاد می‌شود که ممکن است سلامت بدن را به خطر بیاندازد . بنابراین لازم است در چنین شرایطی فشار خون در شرایط مختلف و تحت نظر پزشک متخصص بررسی شود و در صورت لزوم داروهای مناسب تهیه شود .

هم چنین لازم است فشار خون بیمار به طور منظم و در معاینات دوره ای توسط پزشک کنترل شده و روزانه خود بیمار با استفاده از دستگاههای سنجش کنترل کند . به همین منظور از انواع مختلف دستگاه های فشارسنج پزشکی توصیه می شود .

فشار خون چیست؟

فشار خون نیرویی است که از طرف خون به دیواره ی رگ های بدن وارد شده و این نیرو در واقع فشار سیستولیک بر روی فشار دیاستولیک می‌باشد که بر حسب میلی متر جیوه اندازه گرفته می‌شوند. فشار سیستولیک به بالاترین فشار در ماهیچه های قلب درست پیش از پمپ کردن خون و انقباض آن گفته می شود و در مقابل، فشار دیاستولیک فشار ماهیچه ی قلب پس از پمپ کردن خون و رها شدن است.

فشار خون به طور نرمال 120 بر 80 میلی متر جیوه است و در صورتی که عدد فشار خون بیمار بسیار بالاتر یا پایین تر از این مقدار باشد به منظور مشکلی داخل قلب می‌باشد . مشکلات فشار خون معمولا شامل فشار خون بالا و پایین و یا فشار خون نوسانی است  که در این حالت بیمار به طور مداوم فشار خون بالا یا پایین ندارد بلکه تحت شرایط خاص مانند نوسانات روحی یا در اثر تغذیه ی نادرست، فشار خون به طور ناگهانی متغیر میشود.

فشار خون بالا :

فشار خون بالا بیماری ای است که در بیشتر موارد تا مدت ها علامتی از خود نشان نمی دهد و بسیار خطرناک می‌باشد. افرادی که دچار فشار خون بالا هستند حتی در حین استراحت نیز فشار خون بالاتر از حد طبیعی می‌رودو به این مشکل معمولا با بالا رفتن سن ایجاد می شود به خصوص در افرادی که  دارای سابقه  خانوادگی هستند. ممکن است در اثر عدم رعایت تغذیه ی مناسب یا سایر موارد، فشار خون بالا در سنین مختلف و افرادی بدون سابقه  ژنتیکی هم ایجاد شود. به جز عوامل ژنتیکی، فشار خون بالا در موارد زیر به وجود آید :

ـ چاقی و اضافه وزن

ـ مصرف الکل

ـ سیگار کشیدن

ـ سن بالای 60 سال که می تواند یک عامل مهم در ایجاد فشار خون بالا باشد

ـ  مصرف بیش از حد نمک و چربی و مواد غذایی فرآوری شده

ـ نداشتن تحرک کافی

ـ استرس

ـ مصرف قرص های ضد حاملگی یا برخی داروهای کاهش دهنده اشتها

ـ عدم مصرف مواد غذایی سالم به طور منظم مانند میوه و سبزیجات

ـ مصرف بیش از حد گوشت قرمز

فشار خون بالا در صورت عدم تشخیص و درمان شخص را می تواند با مشکلات بسیاری مانند حمله های قلبی، سکته  مغزی، نارسایی قلب و ریه، مشکلات بینایی و نارسایی کلیه مواجه کند. بالا بودن فشار خون به 2 حالت می‌باشد که  در پر فشاری اولیه، این بیماری 90% به دلیل عوامل ژنتیکی اتفاق می افتد و معمولا لازم است بیمار تا پایان عمر دارو مصرف کرده و رژیم غذایی و سبک زندگی خود را کنترل کند. در پر فشاری ثانویه که در 10% موارد رخ می دهد، بیماری در اثر شرایط محیطی یا مواردی که توضیح داده شد به وجود می‌آید و ممکن است پس از مدتی با مصرف دارو و رعایت نکات مختلف از بین رود .

فشار خون پایین :

مشکل فشار خون پایین به اندازه ی فشار خون بالا شایع نیست اما این بیماری هم خطرناک است و می تواند مشکلات زیادی به وجود آورد. در صورتی که فشار خون بیمار به طور مداوم کمتر از 90 بر روی 60 میلی متر جیوه باشد به منظور  فشار خون پایین داشتن است. این مشکل بر جریان خون سراسر بدن تاثیر می گذارد و علاوه بر بالا رفتن سن و عوامل ژنتیکی می تواند تحت تاثیر موارد زیر باشد :

ـ کم آبی بدن

ـ بارداری

ـ مشکلات تیروئید مانند کم کاری یا پرکاری

ـ دیابت

ـ مصرف برخی داروهای خاص

ـ مصرف بیش از اندازه ی داروهای فشار خون بالا

ـ نارسایی قلب

ـ آریتمی یا نامنظمی ضربان قلب

ـ گشاد شدن عروق خونی

بیماری های کبدی فشار خون پایین در صورت عدم پیگیری می تواند منجر به آسیب در  عضلات قلب و نارسایی قلب ایجاد کند. هم چنین ضعف، درد قفسه سینه و سرگیجه به وجود میاورد. بنابراین لازم است با استفاده از روش های تخصصی و به طور مرتب بررسی شده و در صورت لزوم بیمار داروهای خاصی را تهیه کنند. علاوه بر این لازم است نکات مختلف تغذیه ای و تغییراتی در سبک زندگی روزمره در جهت از بین بردن این مشکل یا کاهش علائم آن رعایت کنند.

دستگاه فشارسنج :

با توجه به مشکلات فشار خون ذکر شده، به بررسی دستگاه هایی می پردازیم که برای تشخیص فشار خون بالا یا پایین استفاده می شوند. فشار خون را با استفاده از دستگاهی به نام فشارسنج اندازه گیری می‌کنند. این دستگاه در تمامی محیط های درمانی و هم چنین در منزل مورد استفاده قرار گرفته می‌شود. استفاده از این دستگاه به طور منظم و روزانه برای افرادی که دچار مشکلات فشار خون هستند بسیار مهم و ضروری می‌باشد. بنابراین لازم است دستگاه فشار سنج در منزل باشد که به راحتی مورد استفاده قرار گرفته شود. فشار سنج به این صورت عمل می کند که با بسته شدن یک کاف مخصوص اطراف آرنج یا مچ، جریان خون در شریان بیمار متوقف شده و سپس مجددا جریان می یابد و با شنیدن صدای نبض بیمار یا اندازه گیری آن توسط دستگاه، فشار خون اندازه گرفته می‌شود.

فشارسنج جیوه ای :

فشارسنج جیوه ای یکی از قدیمی ترین دستگاه ها برای اندازه گیری فشار خون می‌باشد که دستگاه بسیار دقیق است و با استفاده از میلی متر جیوه در یک ستون جیوه فشار خون را نشان می‌دهد. این وسیله بیشتر مناسب محیط های درمانی است زیرا اندازه گیری فشار خون به کمک آن مهارت لازم نیاز دارد .

محبوبیت این نوع فشار سنج به دلیل راحت خواندن نتیجه اندازه گیری و همچنین عدم نیاز به کالیبراسیون دستگاه می‌باشد ولی مشکلی که این دستگاه دارد وجود جیوه است. زیرا جیوه یک ماده سمی است که در صورت آسیب یا شکستن دستگاه می تواند در محیط قرار گرفته و جذب بدن فرد شود و می‌تواند خطرات بسیاری را به وجود آورد.به همین دلیل چندین سال است که استفاده از این دستگاه ممنوع شده و از دستگاه های دیگر که فاقد جیوه بوده و در ضمن دقت بالایی نیز دارند استفاده می کنند.

فشارسنج عقربه ای :

فشارسنج های عقربه ای نیز از دقیق ترین انواع دستگاه های سنجش فشار خون است که استفاده از آن ها نیاز به مهارت دارد و توسط پزشکان یا پرستاران استفاده می‌شود. بنابراین فشار سنج های عقربه ای مناسب استفاده در محیط های درمانی می‌باشند. نکته دیگر در رابطه با این دستگاه این است که حتما شخص دیگری باید فشار خون بیمار را اندازه گیری کند و خود فرد نمی تواند با دقت از فشار سنج عقربه ای فشار خون خود را اندازه گیری کند. کاف فشارسنج عقربه ای دور بازوی بیمار بسته شده و توسط یک تلمبه پر از هوا می شود و فشار هوا باعث حرکت عقربه می‌شود . علاوه بر این در استفاده از فشار سنج عقربه ای یک گوشی پزشکی یا استتوسکوپ نیاز می‌باشد که پزشک توسط آن صدای قلب را شنیده و فشار خون را اندازه گیری کند .

فشارسنج دیجیتالی :

فشار سنج های دیجیتالی آخرین گروه و جدید ترین مدل فشارسنج هستند که مناسب استفاده در تمام محیط های درمانی به خصوص منزل هستند. زیرا استفاده از این دستگاه نیاز به مهارت خاصی ندارد. این دستگاه‌ها فشار را کاملا به صورت اتوماتیک اندازه گیری می‌کنند. فشار سنج های دیجیتالی دارای دو مدل مچی و بازویی می‌باشند که مدل مچی به دلیل دقت پایین مورد استفاده قرار گرفته نمی‌شود .

فشار سنج های دیجیتال بازویی دقت خوبی دارند و کاف آن ها دور بازوی بیمار بسته می‌شود و فشار را به راحتی و به طور اتوماتیک اندازه گیری می کنند. مزیت این دستگاه نسبت به مدل های قبلی این است که خود فرد می تواند توسط آن فشار خون فشا خودش را بگیرد و نیاز به شخص دیگری نیست. زمان اندازه گیری فشار خون با استفاده از فشار سنج دیجیتال بسیار کوتاه و نتیجه اندازه گیری شده به صورت خوانا بر روی یک صفحه ، نشان داده می شوند. به طوری که برای افراد مختلف بخصوص افراد مسن به راحتی خوانده میشود .

فشار سنج دیجیتالی می تواند پارامتر های دیگر مانند ضربان قلب را اندازه گیری کنند و در صورت نامنظم بودن ضربان قلب، آریتمی را اطلاع بدهند. مزیت دیگر این دستگاه نسبت به سایر مدل های فشار سنج، امکان ذخیره اطلاعات در حافظه دستگاه می‌باشد .اکثر دستگاه های فشار سنج دیجیتالی دارای حافظه داخلی هستند که تعداد زیادی از نتایج اندازه گیری شده را با ذکر تاریخ برای یک یا دو نفر ذخیره می کنند. این ویژگی بخصوص در شرایطی که پزشک معالج نیاز به گزارشی از فشار خون بیمار در طی مدت زمان مشخص دارد بسیار اهمیت ویژه ای دارد .

در اندازه گیری فشار خون باید به چه نکاتی توجه شود؟

 لازم است بیمار حداقل 5 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون ثابت نشسته باشد و استراحت کرده باشد.

حداقل 30 دقیقه پیش از اندازه گیری از مصرف چای، قهوه و سیگار خودداری شود.

بهتر است دست بیمار بر روی یک تکیه گاه مناسب قرار گیرد.

به منظور اندازه گیری فشار خون برای اولین بار، بهتر است هم از دست راست و هم از دست چپ اندازه گیری انجام شود و دستی که فشار بیشتری را نشان داد برای دفعات بعدی نیز جهت اندازه گیری فشار خون استفاده شود

بهتر است بیشتر از روزی یک بار فشار خون اندازه گیری نشود زیرا ممکن است باعث وسواس و استرس بیمار شود.

هنگام گرفتن فشار خون، بیمار صحبت نکند و پاها را روی هم نیانداخته باشد.

در بستن کاف فشار سنج، لبه ی پایینی کاف باید 2 تا 3 سانتی متر بالاتر از گودی آرنج باشد.

هنگام خرید دستگاه فشار سنج باید به چه نکاتی دقت شود؟

دقت اندازه گیری دستگاه فشار سنج از اهمیت بالایی برخوردار است. پس بهتر است حتما برند و مدلی تهیه شود که با توجه به هدف استفاده از آن (در محیط درمانی یا منزل) بالاترین دقت اندازه گیری را داشته و حتما کالیبره باشد. این عامل بسیار مهم است زیرا دستگاه فشار سنج در واقع مانند یک پزشک خانگی عمل می کند

گارانتی یا ضمانت نامه ی دستگاه و خدمات پس از فروش آن

حافظه ی داخلی دستگاه و قابلیت ذخیره ی تعداد زیادی از نتایج برای حداقل یک ماه

دوام باتری دستگاه و امکان عملکرد دستگاه با برق و باتری

کاف دستگاه باید برای اندازه های مختلف بازو قابل استفاده باشد و هم چنین به راحتی دور دست بسته شده و پوست دست را ناراحت نکند. در ساختار کاف نباید از لاتکس استفاده شود زیرا ممکن است در بعضی افراد حساسیت ایجاد کند.